Deprem, yer aldığı coğrafyada oluşturduğu yapısal yıkımın yanı sıra insanların yaşamlarını derinden sarsma ve ciddi psikolojik etkiler yaratma gücüne sahip bir doğal afettir. Deprem sonrasında yaşanabilecek “psikolojik travma” dediğimiz tablonun şiddetli, korku, üzüntü, keder, öfke, uykusuzluk, tahammülsüzlük, depreme ait rahatsız edici sahnelerin sürekli akla gelmesi gibi zihinsel ve davranışsal tepkilere yol açması mümkündür.
Bu tür tepkiler genellikle olayın ardından birkaç gün boyunca çok yoğun şekilde hissedilir ve ilerleyen zamanlarda geçtikçe azalmaya başlar. Ancak bu tepkilerin bir ay gibi bir süre geçmesine rağmen devam etmesi durumunda psikolojik yardım alınması gerekir.
Depreme bağlı travmadan sonra neler yapılmalı?
- Sevdiklerinizle ve değer verdiğiniz insanlarla vakit geçirin.
- Yaşananları anlayabilmek için kendinize zaman verin.
- Kendinizi hazır hissettiğinizde, neler olduğunu ve yaşanılanlardan sonra hissettiklerinizi sizi anlayabileceğine inandığınız kişilere anlatın.
- Rahatlatıcı müzik dinleme, nefes egzersizleri ve gevşeme gibi stress azaltıcı yöntemleri kullanın.
- Günlük bakımınızı, dinlenme zamanlarınızı, uykunuzu, günlük düzeninizi, beslenmenizi yoluna sokmaya özen gösterin.
- Yürüme, koşu yapma ve bisiklete binme gibi düzenli aktiviteler yapmaya çalışın.
Çocuklarınıza Nasıl Yardım Edebilirsiniz?
Çocukların depremden sonraki tepkileri, ne olduğunu anlamakta zorlandıkları için, yetişkinlerin tepkilerinden farklı olur. Çünkü çocuklar duygularını anlatmakta deneyimsizdir, nasıl hissettiklerini tarif edemeyebilirler.
Onlara şu tür bir açıklama yapmak iyi gelebilir: “Depremden dolayı çok korktuk. Evimiz sallandı, bazı eşyalar yere düştü, zarar gördü. Ama her şey geçti, şu anda iyiyiz ve birlikteyiz. Ben seni her zaman korumaya çalışacağım. Depremi ara ara hatırlayabilir ve korkabilirsin, duygularını benimle paylaş çünkü ben hep yanında olacağım.”
Çocuklarınıza aşağıdaki hususları dikkate alarak yaklaşmaya çalışın:
- Onları güvende oldukları konusunda rahatlatın.
- Çocuğunuza anlayacağı bir dille neler olup bittiğinden ve neler hissettiğinizden bahsedin.
- Çocuğunuza özellikle yatmadan önce özel ilgi gösterin.
- Korumacılığı abartıp çocuğunuzu boğmadığınızdan emin olun. Çocuğu yanınızdan ayırmamak, dışarı çıkmasına izin vermemek bu duruma örnek olabilir.
- Günlük yaşamda sorumluluk almasına destek olun, ama gereğinden fazla sorumluluk yüklemeyin.
- Hayatın normale döndüğü duygusunu çocuklara hissettirin. Gezsinler, top oynasınlar, resim çizsinler, arkadaşlarıyla vakit geçirsinler ki hayat onlar için normalleşebilsin.
- Deprem görüntülerinden, haberlerinden uzak tutmaya çalışın. Haberleri tekrar tekrar izlemek, travmayı tetikleyebilir.
- Onların yanında korku ve dehşet uyandıran konuşmalardan kaçının; sakin, yatıştırıcı ama gerçekçi bir yaklaşım sergileyin.
- Çocuklarınızla birlikte oyun oynayın. Bazı çocuklar korkularını oyun oynarken daha iyi ifade edebilirler.
